Υγεία

ΚΑΡΕΑ

Δυστυχώς δεν υπάρχει σπίτι χωρίς σκόνη. Αυτή η συνηθισμένη σκόνη απαρτίζεται από μεγάλη ποικιλία διαφορετικών ουσιών και αποτελεί μια εξαιρετικά συχνή αιτία αλλεργίας, Η κύρια πηγή αλλεργιογόνων ουσιών της οικιακής σκόνης είναι τα ακάρεα.

Τα ακάρεα είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί (αόρατοι με γυμνό μάτι) που ανήκουν στην οικογένεια των αρθροπόδων (πρόκειται για την οικογένεια που ανήκει και η αράχνη). Ζουν σε όλα τα σπίτια. Αγαπημένο τους… στέκι είναι το στρώμα υπνοδωμάτιο, ενώ σημαντικοί πληθυσμοί τους κατοικούν και στο καθιστικό, όπου υπάρχουν μαξιλάρια, καναπέδες, πολυθρόνες, κουρτίνες – και το χειμώνα χαλιά και μοκέτες.

Συνήθως περιέχονται 100 με 500 ακάρεα ανά γραμμάριο σκόνης

Τα ακάρεα διατρέφονται με την πιτυρίδα του ανθρώπου (νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας που πέφτουν καθημερινά από το σώμα μας), έχουν ανάγκη τη θερμότητα του ανθρωπίνου σώματος και επιζητούν την υγρασία επειδή το σώμα τους κατά 75-80% αποτελείται από νερό.

Έτσι τα στρώματα των κρεβατιών αποτελούν το ιδανικό μικροπεριβάλλον για την ανάπτυξή τους. Ο αριθμός των ακάρεων σε ένα στρώμα 5ετίας μπορεί να είναι από 5.000 έως 15.000 ακάρεα ανά τετραγωνικό εκατοστό στρώματος…!

Πως μπορεί κανείς να αναγνωρίσει μια αλλεργία από ακάρεα;

Τα συχνότερα συμπτώματα είναι μπουκωμένη μύτη, φτάρνισμα, καταρροή και φαγούρα στη μύτη και στα μάτια ιδίως κατά το πρωινό ξύπνημα. Σε βαρύτερες περιπτώσεις προκαλούνται βήχας ή και επεισόδια δύσπνοιας.

Αιωρούμενα σωματίδια: Οι αόρατοι εχθροί της υγείας μας

Ακάρεα οικιακής σκόνης. Δείτε το video

Τα αεροαλλεργιογόνα

Πως ταξινομούνται τα αλλεργιογόνα

Η καλλίτερη ταξινόμηση είναι ανάλογα με τη πύλη εισόδου τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Με τον τρόπο αυτό διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες (με χαρακτηριστικά παραδείγματα αλλεργιογόνων ουσιών), όταν εισέρχονται από το:

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (μέσω του αέρα που αναπνέουμε). Ονομάζονται αεροαλλεργιογόνα. Παραδείγματα: γύρεις, σπόρια μυκήτων, ακάρεα οικιακής σκόνης, επιθήλια ζώων-κατσαρίδας, σωματίδια από λάστιχο (latex).

ΔΕΡΜΑ (με την επαφή). Παραδείγματα: Φυτά, φάρμακα, κοσμήματα, καλλυντικά, λάστιχο, χημικά, επαγγελματικά.

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Παραδείγματα: Τροφές (λέγονται και τροφικά αλλεργιογόνα), φάρμακα.

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ (εισερχόμενα με ενέσεις, τσίμπημα κλπ). Παραδείγματα: Φάρμακα, προϊόντα αίματος, ενέσεις ανοσοθεραπείας, δηλητήριο εντόμων.

Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης

Η οικιακή σκόνη είναι ίσως το πιο κοινό αλλεργιογόνο σε παγκόσμια κλίμακα. Όμως, η σκόνη του σπιτιού αποτελεί ένα μίγμα διαφορετικών δυνητικά αλλεργιογόνων ουσιών, όπως οι ουσίες που προέρχονται από τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και τις κατσαρίδες, σπόροι μυκήτων κ.ά.

Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί, αόρατοι δια γυμνού οφθαλμού, έχουν παγκόσμια διασπορά, ζουν σε μεγάλες πυκνότητες εντός των κατοικιών (σε χαλιά, μοκέτες, στρώματα, μαξιλάρια, υφασμάτινα έπιπλα, κουρτίνες κλπ), διατρέφονται συνήθως από τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας του ανθρώπου.

Μορφολογικά έχουν οκτώ πόδια, ζουν περί τον ένα μήνα, τα θηλυκά γεννούν περί τα 25-30 αυγά στο πλήρη κύκλο της ζωής τους, οι ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης είναι μέση θερμοκρασία (20-25 0 C) και υγρασία περί το 70-75%. Σε ένα γραμμάριο οικιακής σκόνης μπορεί να βρεθούν μέχρι και 19.000 ακάρεα (συνήθως είναι περί τα 100 έως 500). Τα αλλεργιογόνα των ακάρεων ευρίσκονται κυρίως στα απεκκρίματα τους (κάθε άκαρι παράγει περίπου 10-20 σωματίδια-απόβλητα ημερησίως), αλλά αλλεργιογόνα είναι επίσης και πρωτεΐνες του σώματος των. Υψηλά επίπεδα ακάρεων διαπιστώνονται την άνοιξη και στις αρχές του φθινοπώρου όταν η σχετική υγρασία κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα. Τα χαμηλότερα επίπεδα παρατηρούνται κατά τις περιόδους με τις υψηλότερες θερμοκρασίες και τη χαμηλότερη σχετική υγρασία. Για το λόγο αυτό δεν είναι περίεργο ότι άτομα ευαισθητοποιημένα στα ακάρεα μπορεί να εμφανίσουν μόνο εποχικά συμπτώματα, παρά το γεγονός ότι εκτίθενται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης δεν δαγκώνουν και έτσι δεν μεταφέρουν αρρώστιες στον άνθρωπο.

Τα αλλεργιογόνα των ζώων

Τα οικόσιτα ζώα αποτελούν σημαντική πηγή αλλεργιογόνων. Το ευαίσθητο άτομο εκτίθεται συνεχώς, καθ’ όλο το έτος. Μερικές φορές η εμφάνιση των συμπτωμάτων δεν συσχετίζεται με τη παρουσία του ζώου στο σπίτι επειδή μπορεί να εμφανισθεί η συμπτωματολογία μερικά χρόνια αφού το ζώο ζει εντός του σπιτιού, λόγω του ότι εάν δεν προϋπάρχει ευαισθητοποίηση στο άτομο, απαιτείται σημαντικός χρόνος (ενίοτε και χρόνια) για να ολοκληρωθεί το στάδιο της ευαισθητοποίησης. Τα τελευταία χρόνια όλο και σε περισσότερα σπίτια κατοικούν ποικίλα όσα είδη του ζωικού βασιλείου.

Θεωρητικά όλα τα ζώα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία. Τη πρώτη θέση κατέχουν τα φέροντα τρίχωμα ζώα, αν και η πηγή του αλλεργιογόνου εντοπίζεται σε διάφορα βιολογικά υγρά και λιγότερο στο τρίχωμα. Η έκθεση του οργανισμού στα αλλεργιογόνα των ζώων πραγματοποιείται γενικά με την εισπνοή των σωματιδίων της σκόνης που περιέχουν τις αλλεργιογόνες ουσίες. Τα αλλεργιογόνα αυτά δεν παράγονται συνήθως από το τρίχωμα των ζώων, αλλά οι τρίχες είναι συνήθως οι φορείς των διαφόρων ζωικών αλλεργιογόνων που προέρχονται από βιολογικές εκκρίσεις, όπως το σάλιο, τα ούρα, ο ορός του αίματος των ζώων, τα επιθήλια του δέρματος (πιτυρίδα) καθώς και τα περιττώματα.

Η γάτα έχει μελετηθεί εκτενώς προ πολλών ετών, επειδή είναι το ζώο που προκαλεί πιο συχνά αλλεργία. Το σάλιο της γάτας περιέχει τα περισσότερα αλλεργιογόνα και βρίσκονται στην επιφάνεια του τριχώματος της επειδή η γάτα συνεχώς «γλείφεται» και όταν ξεραίνεται το σάλιο διασπείρεται στο περιβάλλον. Κατά συνέπεια όταν η γάτα παραμένει συνεχώς μέσα στο σπίτι και κυρίως στα υπνοδωμάτια τότε η ατμόσφαιρα του σπιτιού είναι γεμάτη από τα αλλεργιογόνα της. Τα αλλεργιογόνα της γάτας έχουν και κάποιο άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, ότι δηλαδή παραμένουν στις επιφάνειες των τοίχων, των χαλιών κλπ για αρκετούς μήνες και μετά την απομάκρυνση του ζώου από το σπίτι, και έτσι η γάτα είναι «ωσεί παρούσα» μέχρι και 3 έως 6 μήνες μετά την απομάκρυνση της.

Ο σκύλος αποτελεί επίσης πηγή ευαισθητοποίησης, ανεξάρτητα από το είδος του ή το τρίχωμα του. Τα αλλεργιογόνα του σκύλου εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στον ορό του αίματος, αλλά και στο σάλιο και τα ούρα του. Υπάρχει και η άποψη (ίσως εν μέρει να αληθεύει) ότι ο σκύλος είναι λιγότερο «αλλεργιογονικός» από τη γάτα.